Jak rozwinąć psychiczną odporność w pracy menadżera i lidera

Wstęp

Viktor Frankl, był austriackim neurologiem i psychiatrą, który padł ofiarą Holokaustu. W 1945 roku, on, jego żona i jego rodzice, zostali zesłani do getta w Czechosłowacji. Frankl był stale przenoszony z obozu do obozu, przez co został oddzielony od swojej rodziny (która niestety nie przetrwała tego trudnego czasu). Sam został ocalony w kwietniu 1945 r.

W tamtym czasie, był świadkiem wielu smutków i bezsilności pośród swoich współwięźniów, sam jednak nie tracił nadziei.

Frankl napisał książkę w której opisał czas spędzony w obozach koncentracyjnych, zawarł w niej również swoją filozofie życia, która się tam rozwinęła. W powieści „Man’s Search for Meaning (Człowiek szukający sensu)”, wspomina iż osoby które najlepiej zarządzały swoim życiem w obozie, potrafiły też w idealny sposób kontrolować swoje zachowanie i uczucia. 

Frankl wiedział że nawet w najgorszych możliwych warunkach, człowiek może przetrwać jeśli jest odporny psychicznie i posiada odpowiednie nastawienie.

Przetrwa najsilniejszy (psychicznie)

Na szczęście, większość pracodawców i menadżerów nie będzie musiała się nigdy zmierzyć z trudnościami których Frankl i inni więźniowie obozów doświadczali podczas Holokaustu. Jednakże, dzisiejsi menadżerowie muszą radzić sobie z wieloma stresującymi wydarzeniami które mogą wpłynąć na ich poczucie własnej wartości i  które będą testować ich charakter.

Doświadczenie i książki Frankla pokazują że psychiczna odporność jest niezwykle istotną częścią pokonywania życiowych trudności i wyzwań. Aby ustabilizować tempo swojego rozwoju, należy stać się bardziej wytrzymałym i elastycznym człowiekiem. Jednakże, nie powinno się być jedyną wytrzymałą jednostką w swoim zespole.

Aby firma odpowiednio prosperowała, należy tłumaczyć pracownikom czym jest odporność mentalna i uczyć ich jak ją posiąść, aby stała się częścią zespołu i cechą firmy.

Jak rozwinąć u siebie i innych psychiczną stabilność

Wielcy liderzy posiadają wielki umysł. Wiedzą jak rozwinąć swoje obecne umiejętności i jak uczyć się nowych rzeczy gdy zdecydują się na taki krok.

Mentalna siła to zdolność którą można nabyć tak jak każdą inną cechę. Oto kilka taktyk, które pomogą każdemu rozwinąć się i stać się bardziej odpornym psychicznie.

Kontrola nad swoim zachowaniem.

Pozytywne nastawienie jest podstawą do rozwinięcia w sobie podstawowych zdolności psychologicznych. W swojej książce Frankl dzieli się swoimi poglądami i twierdzi że ludzie są w stanie kontrolować swoje zachowanie w chwilach zagrażających ich życiu. Zatem, porażka jest wyborem, tak samo jak zwycięstwo.

Przykładowo, gdy Frankl odczuwał wielki ból spowodowany chorymi nogami, zaczyna uważać iż samo nastawienie i negatywne myśli sprawiają że czuje się nieporadnie. Następnie jednak pogrąża się w marzeniach o swojej ucieczce, co okazuje się w tamtym momencie idealnym rozwiązaniem. 

Metody radzenia sobie ze stresem, takie jak wizualizacja pomogły mu znieść potworne warunki i głodowanie. W tym samym czasie, wielu więźniów było przytłoczonych swoim otoczeniem i gubiło się w użalaniu się nad sobą.

Przez zmianę zachowania Frankl był w stanie pokonać swój ból, tak jak inni którym pomógł swoim nastawieniem.

Zmiana wysiłku w przygodę

W książce „Crucibles of Leadership (Ciężkie próby przywództwa)”, profesor Robert J Thomas zauważa wspólną cechę wśród wysoko postawionych liderów i menadżerów. Wszyscy byli w stanie pokonać swoje wątpliwości i znaleźć pewnego rodzaju sens sytuacji stresujących.

Liderzy ci posiadali zdolności adaptacyjne, które Thomas zdefiniował prostą formułą:

„zdolności adaptacyjne = umiejętność wyłapania kontekstu + wytrzymałość (wytrwałość i siła)”

Gdy Thomas i jego partner przeprowadzali wywiady z czterdziestoma topowymi liderami w świecie biznesu i sektora publicznego, wszyscy relacjonowali intensywne i często traumatyczne przeżycia, które pomogły im ulepszyć zdolności zarządzania ludźmi.

Poprzez postrzeganie przeszkód jako sposobów do nauki, liderzy potrafili sobie lepiej z nimi radzić. Dzięki takiemu nastawieniu poprawiali oni stan swojej psychicznej odporności.

Skromne przemijanie

Kierownik Amazonu Jeff Wilke doświadczył epifanii gdy jeden z jego pracowników zmarł na chemicznej plantacji którą dowodził sam kierownik. Zdał sobie wtedy sprawę z bycia „okropnym” szefem. Stawiał bowiem kwestie pieniężne wyżej niż dobrobyt swoich pracowników.

Jako osoba skłonna do analiz, jego uczucia były często odseparowane od jego pracy. Ten tragiczny wypadek przekonał Wilke do zmiany zachowania:

„Nie chciałem się już dłużej skupiać jedynie na biznesach. Pozwoliłem sobie na wpuszczenie do biura odrobiny emocji. Koniec końców ludzie są częścią przywództwa, tak jak praca jest częścią ich życia. Nie można odłączyć jednego od drugiego.”

Chwile takie jak ta mogą zamienić negatywną sytuacje w coś pozytywnego. Motywują one do zmian na lepsze.

Siła optymizmu

Gdy menadżerowie natrafiają na coś traumatycznego, często mają tendencję do przekształcania tego we wszelkie możliwe wyzwania. Optymizm jest kluczem do budowania odporności psychicznej i do walki z pojawiającymi się barierami.

Badacze psychologii Martin Seligman i Donald Hiroto przeprowadzili znany eksperyment na zwierzętach i ludziach który pokazał jak łatwo jest stracić pozytywne nastawienie.

W tym eksperymencie podzielili uczestników na 3 grupy:

• grupa pierwsza wystawiona była na głośne dźwięki które mogli powstrzymać przez naciśnięcie odpowiedniego przycisku
• grupa druga wystawiona na ten sam donośny dźwięk, jednak nie mogli go zatrzymać
• grupa trzecia, pracowała kontrolowana i nie słyszała żadnego dźwięku
  
  

Następnie, każdej z tych grup przedstawiona została nowa sytuacja. Wszyscy uczestnicy mogli wyłączyć dany dźwięk jeśli poruszyliby rękoma o 12 cali. Każda grupa, z wyjątkiem tej o numerze 2, wyłączyła dźwięk. Grupa 2 nie dała rady i nie zaliczyła eksperymentu.

Niezwykle interesujący jest fakt, iż eksperyment ten odkrył że 1/3 testowanych uczestników podatnych na głośne dźwięki i efekty zaskoczenia, nigdy nie stała się bezradna.

Odbieranie komplikacji jako coś tymczasowego

Okazuje się, że Ci odporni na bycie bezradnymi mieli jedną wspólną cechę: wysoki poziom optymizmu. Postrzegali swoje porażki jako coś chwilowego, lokalnego i przede wszystkim zmiennego.

Eksperyment Seligmana i Hiroto potwierdza tezę Frankela – nastawienie determinuje czy człowiek jest w stanie przetrwać. Jeśli ktoś chce osiągnąć sukces, musi zmienić swoje podejście i patrzeć na różne życiowe sytuacje przez przysłowiowe „różowe okulary”.

Wówczas, po zostaniu optymistą wystarczy postrzegać traumatyczne przeżycia jako lekcje, co pozwoli na kształcenie i rozwijanie siły psychicznej.

Należy też pamiętać o tym,  iż nie można wymagać od swoich pracowników optymistycznego podejścia, samemu będąc zgorzkniałym pesymistą.

Większość pracowników czuje się samotnie

Odporni menadżerowie mogą pomóc swoim współpracownikom poprzez poprawienie ich warunków pracy. Jednakże, wyniki mogą okazać się jedynie tymczasowe, jeśli pracownicy nie będą wystarczająco silni psychicznie.

W dzisiejszych czasach, samotność w miejscu pracy jest nasilającym się problemem. Faktem jest iż stanowi to  największą przyczynę zawodowego wypalenia się. 

Jeśli menadżer chce stworzyć zdrową, silniejszą psychicznie organizacje, musi zdawać sobie sprawę z powodów frustracji swoich pracowników. Zbyt wielu z nich chce walczyć ze swoimi trudnościami samotnie, co może być skutkiem niepowodzeń.

Podsumowując

Kierownicy, menadżerowie i liderzy potrzebują odpowiednio rozwiniętej psychicznej odporności. Gdy pracuje się na stanowisku wymagającym zarządzania pewnym zespołem ludzi i jest się pod stałą presją rozwijania swojego biznesu, ciężko zachować trzeźwe myślenie i zostać optymistą.

Nie bez powodu pojawić się może uczucie frustracji, zmęczenia i niepokoju. Jednakże, przez postrzeganie tych wyzwań w optymistyczny sposób, jako cenne lekcje i możliwość rozwoju, można rozwinąć w sobie pewną odporność i psychiczną wytrwałość.

Gdy uda się to w momencie niepewności, chaosu bądź zwątpienia, z pewnością stanie się to korzystnym rozwiązaniem wszelkich problemów. Nie da się kontrolować okoliczności i problemów które spotykają ludzi, można jednak zmienić nastawienie z jakim się do nich podchodzi.

Firma szkoleniowa Gamma | Szukasz nowości z obszaru HR, szkoleń czy team building'u?
Polub nas i otrzymuj informacje na bieżąco!