Mapa myśli, czyli jak zaktywizować prawą półkulę

Mapa myśli, czyli jak zaktywizować prawą półkulę

„Mapa myśli jest systemem przechowywania, organizacji i hierarchizacji danych, przy użyciu słów i obrazów-kluczy, z których każdy będzie pobudzał określone zasoby pamięci oraz stymulował nowe myśli i spostrzeżenia”.

Tony Buzan

Czym jest mapa myśli?

Mapa myśli ma na celu zwiększenie efektywności pracy i ułatwienie procesu zapamiętywania w nauce. Zastępuje tradycyjną, pisaną notatkę (ze spotkania biznesowego, wykładu akademickiego, czy z lekcji) jego graficznym odpowiednikiem. Zamiast tysiąca znaków – kluczowe słowa lub rysunki umieszczone na kartce.

Zamiast żmudnego rozpisywania wszystkich logicznych następstw danej kwestii, czy związków i zależności w niej występujących – promieniście rozchodzące się linie od centralnego, umieszczonego na środku kartki, punktu.

Pobudzić szare komórki

Metoda mapy myśli bazuje na odkryciu, że dwie półkule mózgu odpowiadają za inne procesy umysłowe.

Lewa półkula odpowiada za:

• logiczne myślenie,
• mówienie,
• pisanie,
• liczenie,
• analizowanie
• skupienie na detalu.
  
  

Prawa półkula odpowiada za:

• wyobraźnię,
• rozpoznawanie kolorów,
• kreatywność,
• intuicję,
• uczucia,
• widzenie przestrzenne,
• rozpoznawanie kształtów,
• ogół (spojrzenie całościowe).
  
  

W biznesie, podczas tradycyjnej analizy zawodowych projektów, która opiera się na rozmowie i sporządzaniu notatek, aktywna jest głównie lewa półkula. Co więcej, im intensywniej ona pracuje, tym druga - prawa półkula – mniej. Zapada niemal w stan uśpienia. Tymczasem, dla większej kreatywności i efektywności pracy warto, aby obie półkule były aktywne. Lewa to logika i skupienie na detalu, prawa – kreatywność i podgląd całości tematu. Warto, żeby obie były „w użyciu” podczas pracy.

Stąd pomysł mapy myśli, która tradycyjne zapisywane drobnym maczkiem notatki z spotkania zastępuje symbolami, słowa kluczowymi i rysunkami. Wszystko po to, aby do pracy zaangażować obie półkule mózgowe i zwiększyć wydajność.

Autor

Autorem mapy myśli jest naukowiec Tony Buzan. W 1971 roku wydał książkę pt. „An Encyclopedia of the Brain and Its Use”, w której przedstawił koncepcję mappingu. I od tego momentu mapa myśli zdobywa coraz więcej zwolenników – zarówno w biznesie, jak i w edukacji.

Gdzie ma zastosowanie mapa myśli?

Mapa myśli to narzędzie, które sprawdza się w wielu sytuacjach. Często stosuje się ją w nauce, gdyż znacząco usprawniania proces zapamiętywania. Może być jednak również cennym narzędziem w pracy, podczas:

• działań nad wdrożeniem nowego produktu,
• analizy projektu,
• planowania kampanii marketingowej,
• opracowywania badań fokusowych,
• budowania strategii biznesowej,
• burzy mózgów.
  
  

Dzięki swojej formie, mapa myśli pobudza kreatywność, a jej ilustracyjny charakter od razu pokazuje związki i zależności między poszczególnymi elementami danego zagadnienia, wskazując jednocześnie na znaczenie omawianych problemów.

„Mapy myśli są instrumentem komunikacji, rozwiązywania problemów, wizjonerskiego planowania, nauczania, powtórek materiału, zarządzania czasem, odświeżania pamięci. Same w sobie mogą stanowić też kreacje artystyczne.”

Tony Buzan

Struktura mapy myśli

Mapa myśli składa się z trzech, centralnych elementów:

Główna myśl, idea lub tematyka mapy
Na środku kartki umieszcza się słowo-klucz lub obrazek symbolizujący to słowo. Ma to być ogólna nazwa zagadnienia, którego dotyczyć ma przygotowywana mapa myśli. Na przykład: występujący w przedsiębiorstwie problem albo główna wytyczna od klienta, dla którego przygotowuje się projekt kampanii marketingowej.
Warto to słowo-klucz (obrazek) efektownie wyeksponować. Pokolorować, pogrubić litery itp. Zagadnienie musi być na środku kartki i wyróżniać się na tle reszty słów i obrazów, umieszczonych na mapie myśli.

Promieniste linie - gałęzie
Od centralnego punktu powinny odchodzić promieniste linie. Są one czymś w rodzaju tytułów rozdziałów.

Podgałęzie
Są to elementy bardziej szczegółowe, połączone z „tytułami rozdziałów”, wychodzące promieniście z gałęzi.

Chodzi przede wszystkim o zachowanie przejrzystości mapy myśli i logiczne uszeregowanie występujących w niej zagadnień – od ogółu do szczegółu. Punkt centralny na środku kartki, jego segmenty na promienistych liniach i dalej, odchodzące od nich, bardziej szczegółowe informacje.

Zasady mapy myśli

Odpowiednia  karta
Mapę myśli należy sporządzać na białej kartce w formacie A4 albo większym. Istotne, żeby nie był to papier w kratkę albo w linie, ponieważ mogą one narzucać kierunek tworzenia notatki. Kartka powinna być umieszczona w pozycji poziomej. Ułatwi to dalszą pracę.

Czytelność
Mapa myli powinna być czytelna. Warto ograniczyć ilość występujących na niej nazw i wyrazów. Inaczej zamieni się w bezładną bazgraninę.

Jedna linia – jeden kolor
Każda linia powinna mieć przypisany sobie kolor. To bardzo poprawi przejrzystość mapy myśli i ułatwi proces zapamiętywania. Im większa różnica między kolorami, tym większa czytelność przygotowywanej mapy.

Numeracja linii
W celu dokładniejszej hierarchizacji zamieszczanych na mapie informacji, można ponumerować linie. Linie powinny być takiej długości, jak opisujące je słowa.

Związki między tematami
Jeżeli narysowane na mapie myśli zagadnienia są ze sobą związane i występują między nimi zależności, to warto użyć strzałek, które będą symbolizowały te związki. Reguły mapy myśli zalecają, żeby nie przekraczać liczby dziewięciu zagadnień odchodzących od słowa centralnego. Pamięć operacyjna (krótkotrwała) jest w stanie zaabsorbować od 7 do 9 elementów. Potem zaczyna się gubić.

Symbole i grafiki
Piktogramy, grafiki czy symbole znacznie wzbogacą mapę myśli i ułatwią jej przyswojenie. Z tego prostego powodu, że umieszczenie ich na kartce zaangażuje do zapamiętywania prawą półkulę mózgową.

Indywidualny charakter
Dla procesu zapamiętywania, a także dla czytelności mapy warto jej nadać indywidualny charakter. Można to zrobić za pomocą słów, rysunków czy „autorskiego” układu całości. To również sprawi więcej satysfakcji osobom ją przygotowującym.

Zalety korzystania z mapy mózgu

Czytelna informacja
Odpowiednio rozrysowana mapa myśli pozwala na pokazanie, w czytelny sposób, nawet najbardziej skomplikowanych zagadnień. Widoczne stają zależności między elementami głównego problemu. Bez problemu można dostrzec hierarchię ważności: co, z czego wynika, co jest przyczyną, a co skutkiem.

Oszczędność czasu
Zamiast pisaniach obszernych, często wielostronicowych notatek, mapa myśli pozwala na zapisanie wszystkiego na jednej kartce. Zamiast długi, wielokrotnie złożonych zdań – symbole i obrazy.

Zaangażowanie całego zespołu
Tworzenie mapy myśli to praca dla całego zespołu. Każdy może „dołożyć swoją cegiełkę” do projektu. Dzięki temu jest on naprawdę pracą zespołową, a każdy z pracowników czuje się za niego odpowiedzialny.

Koncentracja na problemie
Praca według techniki mappingu pozwala skupić się na omawianym problemie, czy projekcie. Podczas normalnej dyskusji często pojawiają się niepotrzebne dygresje, ktoś bardziej pewny siebie może przejąć inicjatywę i poprowadzić rozmowę według własnego, nie zawsze słusznego, pomysłu. Przy tworzeniu mapy myśli trudno o tego rodzaju ślepe uliczki i zejścia na manowce.

Brak monotonii
Burza mózgów przeprowadzona przy użyciu mapy myśli jest bardziej interesująca, pozbawiona monotonii, a co za tym idzie, może wyzwolić większą kreatywność.

Bez powtarzania
W klasycznej burzy mózgów często się zdarza, że uczestnicy kręcą się ciągle wokół tych samych problemów, czy idei. Wiecznie powracają do przerobionych już wątków. Mapa myśli, dzięki swoje budowie (punkt centralny i jego odgałęzienia, poboczne wątki) pozwala tego uniknąć. A poza tym wszystko jest zapisywane na kartce, więc wiadomo, kiedy rozmówcy zaczynają się powtarzać.

Wady mapy myśli

Technika ma oczywiście również swoje ograniczenia. Najważniejszy to:

Brak czytelności
Zbyt duża liczba danych, czy „rzuconych na kartkę” pomysłów może spowodować, że mapa myśli nie będzie czytelna dla postronnych obserwatorów. Nawet sami autorzy po kilku dniach od jej przygotowania, również mogą nie pamiętać, co mieli na myśli.

Podsumowanie

Mapa myśli, przez swoją niecodzienną, radosną i daleką od monotonii formę jest świetnym narzędziem pracy. Czytelnie przedstawia omawianą kwestię, działa ożywczo na stosujących ją pracowników i pobudza kreatywność.

Firma szkoleniowa Gamma | Szukasz nowości z obszaru HR, szkoleń czy team building'u?
Polub nas i otrzymuj informacje na bieżąco!