Opór w grupie

• Zastanów się, co mogło wpłynąć na pojawienie się oporu
• Używaj języka uczestników w celu nawiązania lepszego kontaktu
• Sprawdź, czy grupa dobrze cię zrozumiała
• Sprawdź, czy dobrze zrozumiałeś grupę
• Jeśli opór pojawił się w wyniku twojego błędu − przyznaj się i przeproś za jego popełnienie
• Powiedz o swoich odczuciach i omów ponownie zasady kontraktu szkoleniowego

AGRESOR
Zazwyczaj opór rywalizacyjny przejawia się  w agresywnym, prowokującym zachowaniu uczestników.

Co robić?

• Zauważyć to zachowanie i „dać znak rozpoznania”
• Zrobić przerwę i zapytać „rywalizujących” o przyczyny i korzyści z  takiego zachowania
• Umówić się na sposób dalszego funkcjonowania na szkoleniu

GWIAZDOR
Niektórzy uczestnicy z chęci zabłyśnięcia lub udzielenia pomocy trenerowi, nagminnie poprawiają, uzupełniają, uściślają wypowiedzi trenera. Przyczyną takiego zachowania niekoniecznie jest chęć popisywania się swoją wiedzą. Jeśli potrafisz posługiwać się metaforą, możesz ją wykorzystać, niewerbalnie dając odczuć „pomocnikowi”, że sprawia trudności.  

OPORNIK
Jeśli okazuje się, że uczestnik ma odmienny pogląd niż trener i to jego wersja jest zgodna z prawdą, warto go docenić i podziękować za spostrzeżenie. Przyznanie się do błędu może oczyścić atmosferę.
Jeśli trener jest pewien swojego stanowiska, można pokazać różnicę zdań, podkreślając własne i podając przykład, źródło, odraczając.

UPIERDLIWIEC
Jeśli uczestnicy zgłaszają wiele wątpliwości i wynajdują problemy, dobre efekty przynosi „odbicie piłeczki” i zadanie pytania o propozycje rozwiązań. Alternatywnie, można odroczyć wątpliwości uczestników, mówiąc, że będzie czas na dyskusję – wtedy przebieg szkolenia nie jest zakłócony, niemniej jednak trzeba dać uczestnikom czas na wyjaśnienie wątpliwości.

GAWĘDZIARZ
Taki uczestnik ma skłonność do odbiegania od tematu i unikania konkretów, dużo mówi, buduje zawiłe historie. W reakcji na taką sytuację ważne jest wyznaczanie ram czasowych, docenianie uczestnika i wykorzystywanie twórczych aspektów jego działania na rzecz szkolenia.  

NIEŚMIAŁY
Jest to uczestnik, który nie nawiązuje kontaktu, nie odzywa się, jest wycofany. Jego widoczny brak zaangażowania może prowadzić trenera do obojętności wobec niego. Właściwym sposobem postępowania w tej sytuacji jest uszanowanie dystansu uczestnika i jego stopniowe, powolne zmniejszanie, zauważanie go w aktywnościach grupy, okazywanie życzliwości.

CLOWN
Taki uczestnik ma skłonność do obracanie wszystko w żart, wykazywać nieuzasadniony optymizm i zakładać, iż wszystko bez wysiłku i pracy będzie zrobione, rozśmiesza innych. Ma skłonność do zarzucania braku poczucia humoru tym, którzy nie reagują na jego próby rozproszenia uwagi. W kontakcie z takim uczestnikiem należy uważać, aby nie poddać się jego dobremu nastrojowi i nie stracić koncentracji na temacie szkolenia. Pomocne w pracy z „clownem” może się okazać wykorzystanie jego potencjału w odpowiednich scenkach czy ćwiczeniach, gdzie jego sposób bycia będzie adekwatny.

GRUPA MILCZY
W sytuacji, gdy mamy do czynienia z tzw. „niemą grupą”, warto zastanowić się nad powodami milczenia. Warto dać im trochę czasu i zapytać, co myślą (najpierw na forum, potem „wywołać” do odpowiedzi poszczególnych uczestników po imieniu). Warto sprawdzić, czy jest coś, o czym nie wiemy lub czy zrobiliśmy coś, co spowodowało w grupie taką reakcję. W razie braku poprawy sytuacji, często skuteczna okazuje się praca w podgrupach.

KONFLIKT W GRUPIE
Trener nie może pozostawać obojętny na konflikty i sprzeczki w grupie. Może odwołać się do kontraktu szkoleniowego lub do zasad komunikacji dwustronnej. Warto zadbać, żeby dyskusja toczyła się wokół meritum i wyeliminować wycieczki personalne. Jeśli pojawiają się krytyczne komentarze, zadaniem trenera jest poprosić krytykującego o wypowiedź konstruktywną, propozycje rozwiązania. Dobre efekty przyniesie też pokazanie uczestnikom perspektywy drugiej strony, nawet z wykorzystaniem dramy. Nie wolno dopuścić do obrażania kogokolwiek i wulgaryzmów.