Zmiany w publicznym transporcie zbiorowym. Ustawa o transporcie zbiorowym

Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym. Zmiany w publicznym transporcie zbiorowym

Nowelizacja ustawy o publicznym transporcie drogowym w zamierzeniu ustawodawcy zapewnić miała uzgodnienie przepisów prawa krajowego z prawem Unii Europejskiej. Chodziło o dostosowanie przepisów ustawy  do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2338 z dnia 14 grudnia 2016 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 w odniesieniu do otwarcia rynku krajowych usług kolejowego transportu drogowego. Poza tym wprowadzono inne modyfikacje, niezwiązane bezpośrednio z koniecznością dostosowania prawa krajowego do przepisów Unii Europejskiej.

Wspomniane rozporządzenie (UE) 2016/2338 weszło w życie już 24 grudnia 2017 r., wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich. Stąd, znowelizowane przepisy niezwłocznie wprowadzono w życie.

Przepisy ustawy w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą (ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym) obowiązują od 30 maja 2018 r. (14 dni od ogłoszenia) z wyjątkami, o których mowa poniżej. Zmiany dotyczą przede wszystkim sposobu zawierania umów o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego oraz realizacji obowiązków sprawozdawczych przez zobowiązane do tego podmioty.

Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym. Transport kolejowy po nowemu

W słowniczku ustawowym doprecyzowano definicję pojęcia transportu kolejowego (art. 4 ust. 1 pkt 20). Z zakresu transportu kolejowego wyłączono przewóz osób środkami transportu, które służą do przewozu osób w transporcie innym szynowym. Zmiana miała zapewnić spójność z przepisy ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym.

Ustawa o transporcie zbiorowym.  Jedna umowa o świadczenie usług w transporcie kolejowym

Minister właściwy do spraw transportu, jako organizator publicznego transportu zbiorowego, został upoważniony (nowo dodany art. 20a) do zawarcia jednej umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu drogowego w kolejowych międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich z tym samym operatorem. Wprowadzenie takiego rozwiązania ma zapewnić spójność oferty przewozowej.

Ustawa o transporcie zbiorowym. Bezprzetargowe zawieranie umów

Dokonano zmiany w zakresie zasad bezpośredniego zawierania umów. Dotychczas organizator publicznego transportu zbiorowego mógł bezpośrednio zawrzeć umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego m.in. w przypadku, gdy świadczenie usług w zakresie tego transportu miało być wykonane w transporcie kolejowym (art. 22 ust. 1 pkt 3).

Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu organizator będzie mógł zawrzeć umowę w ten sposób, gdy świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego ma być wykonywane w transporcie kolejowym, przy zastosowaniu jednego z trybów określonych w przepisach (art. 5 ust. 2, 3a i 4-6) rozporządzenia (WE) nr 1370/2007.

Przepisy wspomnianego rozporządzenia (art. 5 ust. 2, 4, 4a i 6) nie znajdą zastosowania do umów o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w transporcie kolejowym, obejmującym wojewódzkie przewozy pasażerskie (nowo dodany art. 22a).

Ustawa przyznaje też organizatorowi publicznego transportu zbiorowego uprawnienie do negocjacji z podmiotem, który jako jedyny wyraził zainteresowanie udziałem w postępowaniu. Taka procedura może zostać zastosowana w przypadku dokonywania wyboru operatora mającego świadczyć usługi w zakresie publicznego transportu zbiorowego w transporcie kolejowym w trybie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych lub przepisów ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Muszą zostać spełnione ponadto dodatkowe wymogi, określone w art. 5 ust. 3b rozporządzenia (WE) nr 1370/2007, tj.:

• podmiot udowodnił, że jest w stanie świadczyć usługę transportową zgodną z zobowiązaniami określonymi w umowie o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego,
• brak konkurencji nie jest wynikiem sztucznego zawężenia parametrów zamówienia,
• nie ma żadnej rozsądnej alternatywy (art. 22b).

Wymienione zmiany i uzupełnienia wejdą w życie od dnia 3 grudnia 2019 r.

Organizator publicznego transportu zbiorowego, w razie przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w trybie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych lub przepisów o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi, czy też w trybie bezprzetargowym (na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1-3), ma obowiązek publikacji ogłoszenia. Obowiązkowa treść ogłoszenia została rozszerzona ustawą zmieniającą o wskazanie przewidywanego czasu trwania umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego (art. 23 ust. 4 pkt 5).

Ustawa o transporcie zbiorowym. Obowiązki sprawozdawcze

Ustawa zmieniająca rozszerzyła zakres informacji przekazywanych przez organizatorów publicznego transportu zbiorowego marszałkowi województwa. Poza dotychczas przekazywanymi informacjami, od 30 maja 2018 r., organizator ma obowiązek przekazania, w terminie do 31 stycznia każdego roku, także informacji dotyczących:

• łącznej liczby przewiezionych pasażerów w publicznym transporcie zbiorowym i łącznego przebiegu na wszystkich liniach komunikacyjnych,
• liczby dworców i przystanków na liniach komunikacyjnych, na których jest wykonywany publiczny transport zbiorowy,
• czasu trwania umów o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego,
• kwot rekompensat, które otrzymali operatorzy.

Marszałek województwa, zobowiązany już wcześniej do przygotowania – na podstawie otrzymanych informacji – zbiorczej informacji dotyczącej publicznego transportu zbiorowego na całym obszarze objętym swą właściwością, obecnie musi to robić dodatkowo z podziałem na transport autobusowy i kolejowy.

Te zbiorcze informacje trafiają do ministra właściwego do spraw transportu, a minister – i tu nowość – udostępnia je w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu.

Zmianie uległ też w końcu zakres materii regulowanej w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw transportu. Aktualnie rozporządzenie powinno określać szczegółowy zakres informacji przekazywanych przez organizatora i przygotowywanych przez marszałka województwa a także wzory formularzy. Akt wykonawczy powinien uwzględniać konieczność monitorowania i oceny funkcjonowania jakości i finansowania publicznego transportu zbiorowego (art. 49).

Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym. Otwarcie rynku kolejowego

Ustawa o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym zawiera też przepisy służące otwarciu polskiego rynku kolejowych przewozów wojewódzkich. Dopuszczalne w związku z tym będzie, w okresie od 3 grudnia 2019 r. do 24 grudnia 2023 r., zawieranie umów o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w transporcie kolejowym w trybie określonym w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1370/2007, czyli bezpośrednie udzielanie zamówień prowadzących do zawarcia umów o świadczenie usług publicznych w zakresie transportu kolejowego z wyjątkiem innych rodzajów transportu szynowego (metro, tramwaje).

Umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w transporcie kolejowym obejmującym wojewódzkie przewozy pasażerskie mogą być zawierane w tym trybie nie później niż do dnia 12 grudnia 2020 r. Jednocześnie nie mogą obowiązywać dłużej niż do dnia 14 grudnia 2030 r.


Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2016 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r., poz. 907)