Specustawa drogowa – ułatwienia w realizacji inwestycji drogowych
Specustawa drogowa - wstęp
Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych weszła w życie 25 maja 2003 r. Pierwotnie jej zapisy miały obowiązywać do końca 2017 r., jednak kolejne nowelizacje wydłużały ten okres, a w obecnej wersji ustawa ma obowiązywać do 31 grudnia 2023 r.
Specustawa drogowa reguluje trzy zasadnicze fazy inwestycji w zakresie budowy dróg publicznych: postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych, nabywanie nieruchomości pod drogi oraz sam proces realizacji inwestycji drogowej.
ZOBACZ NASZE SZKOLENIA:
Jeżeli interesują Cię aktualne zmiany w prawie budowlanym i praktyczne ich konsekwencje, zapraszamy na szkolenie Prawo Budowlane po zmianach
Uczestników tego szkolenia interesuje również:
Droga publiczna, czyli jaka?
Zakres przedmiotowy ustawy ograniczony jest do realizacji inwestycji w zakresie budowy dróg publicznych. W samej ustawie brak jednak zdefiniowania pojęcia drogi publicznej. Ustawodawca odsyła w tym zakresie do definicji drogi publicznej zawartej w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
Jest nią droga zaliczana do jednej z kategorii: dróg krajowych, dróg wojewódzkich, dróg powiatowych, bądź gminnych, z której może korzystać każdy zgodnie z jej przeznaczeniem, ograniczeniami i wyjątkami określonymi w przepisach.
Dodatkowo drogi publiczne dzielą się ze względu na ich dostępność na: drogi ogólnodostępne albo drogi o ograniczonej dostępności, w tym autostrady i drogi ekspresowe. Pozostałe drogi, które nie zaliczają się do żadnej z kategorii dróg publicznych i nie są zlokalizowane w ich pasie drogowym definiowane są jako drogi wewnętrzne.
Zezwolenie na realizację inwestycji drogowej
Przed wejściem w życie specustawy drogowej, aby rozpocząć inwestycję drogową należało uzyskać co najmniej kilka odrębnych decyzji administracyjnych, takich jak np. decyzja o lokalizacji inwestycji czy decyzja o zatwierdzeniu podziału nieruchomości. Specustawa zastąpiła je kompleksową decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID).
Zawiera ona w sobie szereg postanowień, które wcześniej rozproszone były w różnych decyzjach administracyjnych. ZRID określa m.in. wymagania dotyczące powiązania drogi z innymi drogami publicznymi, linie rozgraniczające teren, zatwierdzenie podziału nieruchomości, oznaczenie nieruchomości lub ich części, które przechodzą na skarb państwa lub stają się własnością określonej jednostki samorządu terytorialnego czy też zatwierdzenie projektu budowlanego.
Decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydaje wojewoda – w przypadku dróg krajowych lub wojewódzkich albo starosta – w przypadku dróg powiatowych lub gminnych na wniosek zarządcy danej drogi publicznej w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku. W przypadku przekroczenia tego terminu organ wyższego stopnia wymierza organowi właściwemu do wydania ZRID karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki.
ZOBACZ NASZE SZKOLENIA:
Zapraszamy na szkolenie koncentrujące się na praktycznych konsekwencjach zmian w ustawie, które weszły w życie w 2014 i 2015 r., w szczególności z orzecznictwem dotyczącym nowelizacji: ZAMÓWIENIA PUBLICZNE W 2016 ROKU
Uczestników tego szkolenia interesują również:
Decyzje doręczane są jedynie wnioskodawcy, natomiast pozostałe strony zawiadamiane są w formie obwieszczeń umieszczanych we właściwych urzędach, ich Biuletynach Informacji Publicznej oraz w prasie lokalnej.
Od decyzji można odwołać sie do organu wyższego stopnia – wojewody, w przypadku wydania decyzji prze starostą albo ministra właściwego do spraw budownictwa, jeśli decyzja została wydana przez wojewodę.
Wywłaszczenie za odszkodowaniem
Jedną z ważniejszych konsekwencji wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jest przejście na własność Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego nieruchomości, które objęte są decyzją.
Na jej mocy wygasają również ograniczone prawa rzeczowe ustanowione na nieruchomości, np. użytkowanie wieczyste. Z kolei w przypadku uprzedniego wydzierżawienia, użyczenia czy wynajęcia danego gruntu ZRID staje się podstawą do ich wypowiedzenia ze skutkiem natychmiastowym.
Decyzja określa także termin, w którym należy wydać nieruchomość – nie może być on krótszy niż 120 dni od dnia, w którym zezwolenie stało się decyzją ostateczną.
Jednak w wyjątkowych sytuacjach uzasadnionych interesem społecznym lub gospodarczym, kiedy decyzji nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, wtedy wywłaszczoną nieruchomość należy opuścić niezwłocznie.
W związku z wywłaszczeniem organ wydający ZRID zobowiązany jest do wydania decyzji określającej wysokość należnego odszkodowania w ciągu 30 dni od dnia, kiedy ZRID stało się decyzją ostateczną.
Co do zasady suma odszkodowania wypłacona wszystkim uprawnionym do danej nieruchomości nie może przekroczyć jej wartości, chyba że zostanie ona wydana w celu rozpoczęcia robót budowlanych w ciągu 30 dni – wtedy odszkodowanie może zostać powiększone o 5 proc. wartości nieruchomości lub wartości prawa użyłkowania wieczystego.
W przypadku nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym został wyodrębniony lokal mieszkalny wypłacany jest dodatek w wysokości 10.000 zł.
Szukasz branżowych i eksperckich materiałów?
Polub nas i otrzymuj informacje na bieżąco!