Wprowadzenie do konfliktów. Przyczyny powstawania konfliktów 2/2

Wprowadzenie do konfliktów. Przyczyny powstawania konfliktów

Różnice osobowościowe

Z konfliktami mamy do czynienia, kiedy dochodzi do konfrontacji różnych cech temperamentu i osobowości. Zupełnie odmienne temperamenty oraz niewspółgrające ze sobą cechy osobowości mogą być podłożem konfliktów. Osoby o odmiennych stylach funkcjonowania bardzo szybko wejdą w konflikt np.: Ktoś, kto pracuje powoli, jest dokładny i lubi porządek źle będzie reagował na spontanicznego kolegę, który wszystko ma w wielkim nieładzie.

Bardzo często za konflikty odpowiedzialna jest postawa agresywna, której istotą jest respektowanie praw własnych z jednoczesnym lekceważeniem potrzeb innych ludzi. Człowiek agresywny w swoim otoczeniu sieje spustoszenie zarówno na poziomie emocjonalnym jak i racjonalnym, związanym z możliwościami rozwiązania konfliktu. Egoistyczne nastawienie, wybuchowość, nieprzebieranie w środkach do osiągania celu to podstawowe czynniki wywołujące konflikty.

Można wyróżnić dwa typy osobowości, które szczególnie prowokują powstawanie konfliktów:

ZOBACZ NASZE SZKOLENIA:

Chcesz rozwijać swoje umiejętności? Czas na perfekcyjne prezentowanie - zarządzanie wizerunkiem. Bądź gotowy na nowe wyzwania! Wybierz szkolenie które zwiększy twój potencjał innowacyjności i kreatywności. Zobacz nasze szkolenia interpersonalne: szkolenie z asertywności, szkolenia po angielsku, szkolenie zarządzanie czasem.

Odgrywanie ról społecznych

Każdy z nas odgrywa różne role społeczne np.: pracownika, przełożonego, rodzica, ucznia, nauczyciela itp. Te role, które odgrywamy bardzo często, wchodzą ze sobą w konflikt np.: w domu jesteśmy typowym milczkiem, natomiast w pracy staramy się ciągle przebywać w obecności innych, jesteśmy duszą towarzystwa.

Role te kłócą się ze sobą, powodując głównie konflikt wewnętrzny.
E. Berne, twórca analizy transakcyjnej, wyróżnia trzy podstawowe role człowieka: Dorosły, Rodzic, Dziecko. Stany te pojawiają się niezależnie od wieku człowieka. Tym trzem stanom osobowości przyporządkowane są określone cechy, które mogą wchodzić ze sobą w konflikty:
Dziecko – żywe, energiczne, spontaniczne, przekorne, nieodpowiedzialne, nie maskuje emocji, buntownicze, twórcze. Dziecko płacze, skacze z radości, grymasi.

Rodzic – wie wszystko najlepiej, nakazuje, zakazuje, poucza, ocenia, doradza, udziela wsparcia w trudnych sytuacjach.

Dorosły – realista, opiera się na faktach.

Człowiek odgrywa te role na zmianę. W obecności despotycznego szefa stajemy się potulnym, grzecznym Dzieckiem, w kontakcie z partnerem możemy wejść w rolę Dorosłego, a względem dziecka możemy odgrywać rolę normatywnego Rodzica, który poucza. Takie płynne przechodzenie z jednej roli w drugą nie jest korzystne dla naszego samopoczucia i samookreślenia się. Ludzie, wyciszając konflikt wewnętrzny, próbują wytłumaczyć swoją zmienność szeroko rozumianą elastycznością, jednak nie do końca można tę zmienność i dostosowywanie się ujmować wyłącznie w kategoriach elastyczności.

Człowiek oprócz odgrywania trzech stanów osobowości wciela się również w role społeczne. Podobnie jak to było w przypadku analizy transakcyjnej, role te mogą wchodzić ze sobą w konflikt. Zdarza się, że ludzie reagują w sposób usztywniony na zasadzie zafiksowania się na jednej z ról. Zdarzają się przypadki, że ktoś pełniąc rolę zawodową np.: zawodowego żołnierza, wchodząc do domu nie zmienia roli, co wywołuje konflikty rodzinne, bo jest on despotycznym ojcem, który postępuje z członkami rodziny zbyt dyrektywnie.

Stres

Bardzo często przyczyną konfliktów jest napięcie emocjonalne, a krótko mówiąc stres. Stres przyczynia się do osłabienia zarówno fizycznego jak i emocjonalnego, czego konsekwencją jest brak poczucia kontroli oraz drażliwość. W sytuacji, kiedy spada nasz poziom tolerancji na bodźce, jakie docierają do nas w pracy, w domu, na ulicy, jesteśmy podatni na wybuchy złości, co prowadzi do konfliktów. Mechanizm psychologiczny: agresja rodzi agresję, w większości sytuacji z pewnością zadziała z przykrymi skutkami.

Ludzie w stresie nie działają racjonalnie, dlatego bez refleksji idą za impulsem i pozwalają, aby emocje wzięły górę nad logicznym myśleniem.  Człowiek w sytuacjach wysokiego poziomu stresu staje się nerwowy i skoncentrowany na swoim dyskomforcie, dlatego czyjaś ingerencja w takim momencie przeradza się zazwyczaj w konflikt.

Niejasna siatka odpowiedzialności

Do klasycznych niejasności organizacyjnych prowadzących do konfliktów, szczególnie w organizacji, zaliczamy niejasny podział obowiązków. Kiedy mamy do czynienia z niejasnym podziałem kompetencji, trudno ustalić, kto za co jest odpowiedzialny. Pracownicy zaczynają wzajemnie obwiniać się za błędy, przeoczenia, tworząc napiętą i konfliktową atmosferę pracy, gdy tymczasem żaden z nich nie jest winien zaistniałej sytuacji.