Im mniej tym więcej - Im mniej masz czasu tym masz go więcej
Czas jest nieodnawialnym zasobem. Nie można go zaoszczędzić ani zatrzymać. Możliwe jest jednak kierowanie swoimi działaniami w czasie.
Zgodnie z powyższą definicją czasem nie można zarządzać. Jako wielkość absolutna jest niezależna od żadnych czynników. Jeżeli spojrzymy na czas jako na zasób – należący do człowieka lub do organizacji – to jest on wartością specyficzną. Jest zasobem nieodnawialnym, na który nie mamy żadnego wpływu. Dlatego coraz częściej mówimy o zarządzaniu sobą w czasie. Na własne działania, zachowania, postawy, przekonania mamy przecież wpływ. Efektywność wykorzystania czasu zależy przede wszystkim od nas samych. Skoro nie możemy wydłużyć doby, pracujmy nad sobą – w taki sposób, aby dostępny czas starczył na realizację wszystkich naszych potrzeb, zadań i celów.
Kluczową umiejętnością w zarządzaniu sobą w czasie jest skuteczne planowanie oraz organizacja działań. Systematyczne, strategiczne planowanie daje poczucie kontroli nad czasem oraz świadomość, że możemy pogodzić wiele aktywności. Umiejętność planowania można usprawniać i w tym celu warto zapoznać się z kilkoma podstawowymi zasadami.
Dobry plan powinien być:
- Celowy. Zrealizowanie planu powinno prowadzić do osiągnięcia konkretnego, zamierzonego celu w określonym terminie. Dobrze dookreślone cele operacyjne nadają sens naszym działaniom. Człowiek w swoich dążeniach potrzebuje pewnej struktury, która nadaje kierunek naszym posunięciom. Kiedy plan ma jasno wytyczony cel, wiemy, do czego dążymy i z czego musimy się rozliczyć. Jasno sprecyzowany cel pozwala na dobór odpowiednich narzędzi oraz zadań, za pomocą których będziemy realizować projekt. Zrealizowanie celu daje poczucie satysfakcji i motywację do kolejnych przedsięwzięć.
- Wykonalny. Dobrze skonstruowany plan musi być dostosowany do możliwości oraz ograniczeń wykonawcy. Planując wykonanie określonej pracy, musimy przeanalizować, jakie są nasze mocne oraz słabe strony w kontekście wykonywania określonych czynności, np. jeśli zazwyczaj pracujemy powoli, to musimy uwzględnić to w ramach czasowych realizowania określonego projektu; gdy naszą mocną stroną jest praca zespołowa, to warto przedsięwzięcie realizować w grupie itp. Zanim w ogóle przystąpimy do pracy nad wytyczonym zadaniem, trzeba szczerze odpowiedzieć sobie na pytanie, czy posiadamy odpowiednie kompetencje, aby zaangażować się w jego realizację. Z kwestią wykonalności związane są inne kryteria, np. czas określony przez zleceniodawcę na realizację projektu może okazać się niewystarczający. Plan będzie niewykonalny, kiedy środki przeznaczone na jego realizację będą zbyt małe lub będzie niedostosowany do szeroko rozumianych warunków.
- Zgodny wewnętrznie. Dobry plan powinien być spójny wewnętrznie. Oznacza to, że nie powinien zawierać takich elementów, które się wykluczają lub uniemożliwią późniejszą jego realizację. Zgodność wewnętrzna jest gwarantem sprawnego realizowania projektu. Zdarza się czasem sytuacja, kiedy na zaawansowanym etapie realizacji planu trzeba modyfikować koncepcje, gdyż np. odkryto sprzeczne cele operacyjne, których realizacji nie można pogodzić. Konsekwencje braku spójności często są bardzo kosztowne, czasochłonne i są utrudnieniem, dlatego warto na starcie je wyeliminować.
- Prosty w budowie. Dobry plan powinien mieć przejrzystą strukturę, czyli jasno określone cele i zadania. Powinien być również łatwy do zrozumienia oraz czytelny. Poszczególne etapy realizacji planu powinny być wyszczególnione oraz w przejrzysty sposób opisane.
- Plastyczny. W realizacji planów zdarzają się sytuacje, kiedy zachodzi konieczność wprowadzania poprawek, modyfikacji. Plastyczność planu polega właśnie na tym, że istnieje możliwość modyfikowania projektu w pewnych jego fragmentach. Elastyczny plan jest zazwyczaj podatny na konieczne przeróbki bez zagrożenia dla istoty całego projektu. Czasem zmiany w planowaniu uwarunkowane są czynnikami zewnętrznymi, których mieliśmy prawo nie uwzględnić w pracach przygotowawczych. W takich sytuacjach podatny na modyfikacje plan pozwala realizować założony cel bez drastycznych zmian.
- Dookreślony. Dobry plan jest opracowany w całości, rozpisany na poszczególne etapy. Uwzględniony jest czas realizacji poszczególnych elementów projektu. Dobrze dookreślony plan uwzględnia wszelkie niezbędne środki, realizatorów projektu i ich kompetencje oraz formę ewaluacji wykonanej pracy.
Jest to poziom czysto techniczny – jednak bardzo ważny. Znajomość i biegłość w stosowaniu technik i narzędzi zarządzaniem czasem pozwala każdego dnia efektywnie realizować cele zarówno zawodowe, jak i osobiste. Wiedza oraz umiejętności zarządzania czasem pozwalają w efektywny sposób planować, realizować cele oraz są pomocne w rozliczaniu się z efektów wykonanej pracy.