Grywalizacja

Wstęp

Grywalizacja lub gamifikacja to w Polsce stosunkowo młoda forma motywowania określonych grup m.in. takich jak zespół sprzedażowy, dział IT lub HR czy studenci i uczestnicy szkoleń, działających we wspólnym celu. Aby odczarować nieco ten temat dobrze jest przyjrzeć się mu od podstaw.

Czym jest grywalizacja?

Grywalizacja w dużym uproszczeniu opiera się na przeniesieniu mechanizmów znanych gier (nie tylko komputerowych ale także znanych każdemu planszówek) na grunt nie będący w żaden sposób z grami powiązany. Pierwszą myślą która wpada osobom dopiero co stykającym się z grywalizacją jest – wyścig szczurów.

Nic bardziej mylnego i krzywdzącego. Mówiąc o grywalizacji nie można ograniczać się jedynie do suchych rankingów i zdobywania punktów, a tym samym do podnoszenia poziomu niezdrowej rywalizacji i niejako agresji wśród uczestników. Grywalizacja ma dostarczać przede wszystkim elementy zabawy (w stopniu odpowiednim do zadań) i nawiązania współpracy między pracownikami, która to staje się głównym motorem napędowym do osiągnięcia założonego celu. Uzyskanie takiego efektu jest możliwe dzięki wyżej wspomnianym mechanizmom, a co do nich należy?

• Punktacja – najłatwiejszy sposób na pokazanie postępu jaki dokonuje pracownik będący uczestnikiem gry. Punktacja znajduje się w każdym rodzaju gier, od Monopoly na grach MMO skończywszy. Trzeba jednak pamiętać, że gry skonstruowane są tak, by punkty można było także zdobyć we współpracy z innym graczami. Punkty można Z grwalizacją na ty…zdobyć za chociażby pomoc koleżance z zespołu, podzielenie się swoją wiedzą, wysłanie liderowi pomysłu na zaoszczędzenie czasu podczas jakiejś Z grwalizacją na ty…czynności np. archiwizowaniu dokumentów itp. Oznacza, to że nie mamy tu doczynienia z czysto sprzedażowym (i stosowanym nie tylko w tej kategorii) systemem gdzie jedyną wartością staje się ilość sprzedanego produktu przez tę, konkretną osobę. W punktacji jasno podkreśla się, że to nie ilość punktów definiuje wartość danego pracownika, ale jest ona dla niego formą samo sprawdzenia lub uzyskania nagrody.
  
  
• Odznaki – poza klasycznym systemem punktacji do zebrania przez gracza są także odznaki. Odznaki przyznawane są za określoną ilość punktów lub za wykonanie jakiejś ilości konkretnych zadań. Z odznakami jest jak z różnymi rzeczami które zaczynamy zbierać – dlaczego by nie mieć ich wszystkich?
  
  
• Rankingi – ranking brzmi poważnie, ale znajdziemy go w nawet z jednej z najpopularniejszych gier – scrabble. Podobnie jak punktacja, ukazuje nam rozwój pracownika. Indywidualne rankingi dla poszczególnych zadań mogą być feedbackiem nie tylko dla pracownika, ale także dla pracodawcy. Może odkryć mocne i słabe strony pracownika nad którymi można dodatkowo popracować lub wykorzystać je w konkretnych zdaniach.
  
  
• Wyzwania i misje specjalne – quest, daily quest, ruch pionkiem, ułożenie słowa, wyłożenie karty, wszystko to jest wyzwaniem w jakąkolwiek nie gra się grę. W grywalizacji wyzwania i misje specjalne są to aktywności, które dotyczą jednostki lub wymagają współdziałania grup, przez co łączą element współzawodnictwa i współpracy. Wyzwania są punktowane w zależności od ich stopnia trudności i mogą mieć charakter zarówno bardzo sprecyzowany – zrobienie konkretnej rzeczy, jak i kreatywny – coś wymyślić, znaleźć rozwiązanie.
  
  
• Fabuła – co łączy Assasin Creed, Grzybobranie i Pokemon Go? Wydawałoby się, że absolutnie nic. A jednak jest to fabuła. W grywalizacji nie trzeba opierać się tylko na suchych zadaniach. Gra, w którą zagrają pracownicy, studenci lub każda inna grupa docelowa może posiadać fabułę, która dodatkowo motywuje do zdobywania kolejnych punktów celem odkrycia zakończenia historii, odkrycia świata w który się zanurzamy lub wsparcia bohatera, w którego wcielamy się jako gracz.
  
  
• Nagrody – nie tylko punktacja i rankingi mają znaczenie, ale także to co otrzymamy za osiągnięcie danego pułapu w grze. Same odznaki mogą nie być wystarczającą nagrodą za pokonywanie coraz to kolejnych wyzwań. Nagroda powinna być jak najbardziej realna, choć nie zawsze musi być fizyczna. Gracze bardzo chętnie sięgają po benefity (typu miejsce parkingowe).
  
  

Tak jak było powiedziane we wstępie, grywalizacja przeznaczona jest dla bardzo zróżnicowanych grup, ale także nie ma ograniczeń co do celów, które chcemy za jej pomocą osiągnąć. Równie dobrze może to być zaangażowanie pracowników w jakieś działanie dla dobra firmy, np. oszczędności lub poprawa współpracy między działami, nauka nowowprowadzonego systemu w dziale księgowym czy poprawa komunikacji dla stanowisk obsługujących klienta.

Co dalej?

Mając już część wiedzy opierającej się na tym jakie mechanizmy stosuje grywalizacja, można zastanowić się nad tym jak wygląda jej forma.

Decydując się na wprowadzenie grywalizacji, do środowiska w którym ma być zastosowana, wprowadzana jest online’owa platforma dostępna dla każdego pracownika (dostępna z desktopa, tabletu czy telefonu). Platforma taka wyróżnia się prostotą, jasnością przekazu komunikatów, możliwością śledzenia na bieżąco swoich postępów oraz rankingu ogólnego, a także wyraźnymi zasadami zarówno dotyczącymi wykonywania zadań, ich potwierdzenia, ich oceny i czasu jaki mamy na ich wykonanie.

W zależności od potrzeby gra zaprojektowana jest po wstępnym rozeznaniu w środowisku. Nie tylko pracodawcy, liderzy i menadżerowie zabierają głos w sprawie tego czego oczekują lub jakie są wymogi dotyczące tematyki gier. Sami pracownicy także biorą czynny udział w jej projektowaniu, co już jest swoistą motywacją do działania. Ich zadaniem jest nakreślić jaka gratyfikacja byłaby dla nich satysfakcjonująca za wykonanie większych lub mniejszych wyzwań. Taki zabieg pozwala ograniczyć sytuację w której pracodawca po raz kolejny wysyła swoich pracowników na wyjazd integracyjny podczas gdy bardziej ucieszyłby ich nowy gadżet w miejscu w którym pracują, aby ich praca stała się wygodniejsza.

Nawet jeżeli gra którą tworzymy posiada fabułę w stylistyce – zostań astronautą, podbij nową planetę – trzeba pamiętać, że w grywalizacji zadania są realizowane w środowisku rzeczywistym. Zadania są bardzo konkretne np. uczestnictwo danego dnia w szkoleniu, rozwiązanie jakiegoś formularza, wysłanie jakiegoś pomysłu, ale w przeciwieństwie do tradycyjnej formy szkoleń czy wprowadzania zmian, grywalizacja mocno stawia na działania. Do takich aktywności zalicza się chociażby przekazanie informacji zwrotnej, zastosowanie zdobytej wiedzy w praktyce itp.

Dzięki grywalizacji, proces rozwojowy jest nie tylko podczas szkolenia – ale także poza nim. Co więcej zamiast surowej dyrektywy danej od lidera w postaci – zrób to i zachowuj się tak – jest poprowadzony w lżejszej formie, w której pracownik sam potrafi zmotywować się do działania.

Autor: Anna Jankowiak, prowadząca szkolenia i warsztaty z grywalizacji