Savoir vivre mówienie po nazwisku

Ogólnie przyjętą zasadą savoir vivre zwracania się do osób w sposób formalny i kulturalny jest posługiwanie się tytułem grzecznościowym przed nazwiskiem jak na przykład „Pan Kowalski” czy „Pani Nowak”, przysługującym jej z racji wykształcenia tytułem naukowym, (np. doktorze Kowalski) lub w sytuacjach biznesowych zwrotem związanym z pełnioną w strukturach przedsiębiorstwa funkcją- „Prezesie Kowalski”.

Jeżeli zdecydujemy się zwrócić do kogoś za pomocą jedynie jego nazwiska, to nasze zachowanie może zostać uznane za niekulturalne, lub nieadekwatne do sytuacji. Taki sposób zwracania uwagi danej osoby akceptowalny jest w specyficznych warunkach, na przykład w szkole lub wojsku.

Na uczelni wyższej jednak studentów tytułuje się „panem” lub „panią” ze względu na prestiż uczelni oraz powagę sytuacji wykładowej. Należy uważać także na posługiwanie się pełnym imieniem i nazwiskiem, z wyjątkiem odczytywania list, gdyż często może to zostać uznane za niezręczne, chociaż raczej nie powinno zostać odebrane negatywnie.

W bardziej nieformalnych relacjach możemy oczywiście, jeżeli jest to zgodne z wolą drugiej osoby, mówić po nazwisku, imieniu, pseudonimie lub w dowolny ustalony sposób.