Transakcje, transformacje czy jeszcze coś innego? Rodzaje przywództwa w nowoczesnej firmie
Istnieją spore różnice pomiędzy przywództwem a zarządzaniem, choć z pozoru oba pojęcia wyglądają dość podobnie. Nie każdy jest wspaniałym wodzem, który porwie tłumy i skłoni je do działania lub też nie każdy potrafi zarządzać i dążyć do osiągania wytyczonego wcześniej celu. Czym wyróżnia się przywództwo, jakie są jego rodzaje oraz kim jest triber - zawód pojawiający się od jakiegoś czasu w polskim świecie biznesu? O tym opowiemy w dzisiejszym artykule.
Przywódca a menadżer w firmie – jak ich rozróżniać?
Zacznijmy od zdefiniowania kim jest przywódca. Najprościej mówiąc, jest to osoba, potrafiąca wpływać na zachowanie innych jednostek, nie uciekając się przy tym do użycia siły lub przemocy. Jej działania są też akceptowane przez otoczenie.
Pojęcia lidera i menadżera są ze sobą oczywiście ściśle powiązane, nie muszą jednak oznaczać tego samego. Przywódca (lider) powinien być kreatywny, elastyczny i dążyć do wprowadzania zmian. Ma on wyznaczać cele, a następnie realizować je poprzez budowanie zaangażowania pracowników i nieustanne motywowanie całego zespołu. Z kolei zarządca (menadżer) nadzoruje uruchomione już procesy, skupia się na wynikach, minimalizując wszelkie odchylenia od normy.
Przywództwo pozwala na osiąganie coraz lepszych efektów i wyników w firmie. W jaki sposób można je realizować? Jakie są podstawowe rodzaje przywództwa?
Biznes transakcyjny i transformacyjny – teoria przywództwa
Teoretycy biznesu wyszczególnili dwa główne rodzaje przywództwa: transakcyjne i transformacyjne. Terminy te pojawiły się w teorii autorstwa Bernarda M. Bassa, który precyzyjnie opisał oba modele zachowań przywódczych.
Przywództwo transformacyjne – liczy się wzajemność
W tym wariancie biznesowym kierowanie zespołem polega na dążeniu przez lidera do zmiany głównych wartości w całym zespole, a dzięki temu do realizacji celów. Do podstawowych zalet tego sposobu zalicza się nieustanną stymulację intelektualną członków zespołu, indywidualne podejście do każdej osoby. W w systemie transformacyjnym motywowanie odbywa się poprzez budowanie zaangażowania, poszukiwanie nowych bodźców, kolejnego źródła innowacji oraz odwoływanie się do konkretnych wartości, ważnych dla członków grupy.
Wady i zalety przywództwa transakcyjnego
W drugiej z wymienionych sytuacji, lider stara się osiągnąć zamierzone cele dzięki transakcjom. Wiąże się to z oferowaniem za wykonanie zadań różnych gratyfikacji i nagród, które przedstawiają konkretną wartość dla członków zespołu. Może to być na przykład awans, podwyżka, pochwała itp.
Podstawą tego systemu są interakcje między grupą a liderem, który musi poszukiwać sposobów na zapewnienie ciągłej motywacji swoim podwładnym.
Jednym z głównych elementów przywództwa transakcyjnego jest wychwytywanie pojawiających się błędów, a następnie naprawianie ich. W zależności od lidera możemy mieć do czynienia z biznesem czynnym (kiedy cały czas obserwuje on sytuację) oraz biernym (gdy ogranicza się do działania, dopiero gry błędy się pojawiają).
Przywódca nowoczesny – triber w polskich firmach
Stosunkowo niedawno w świecie rodzimego biznesu pojawił się nowy zawód – triber. Czym się on zajmuje? Jest to freelancer, niezależny menadżer, którego zadaniem jest budowanie profesjonalnych i mocno wyspecjalizowanych zespołów, do realizacji konkretnych zadań lub projektów.
Czym wyróżniają się liderzy nowego typu? Przede wszystkim skupiają się mocno na realizacji zadań i przewodzeniu swojemu stadu (z ang. tribe). To od efektów działania grupy zależy sukces wszystkich jednostek, współdziałających przy projekcie.
Triber to osoba kreatywna, nastawiona zadaniowo, elastyczna w dążeniu do celu, dzięki umiejętności odkrywania nowatorskich i innowacyjnych rozwiązań. Jest to lider, który potrafi znaleźć najlepsze indywidualności, mogące zrealizować powierzone im części zadania w najbardziej efektywny sposób.
Liderowanie grupie – jak się tego nauczyć?
Choć do bycia dobrym liderem przydatne są wrodzone przymioty, to jednak większości koniecznych umiejętności można się nauczyć, podczas odpowiednich szkoleń, dedykowanym liderom i przywódcom. Tego typu zajęcia pozwalają poznać najskuteczniejsze metody motywacyjne, zrozumieć mechanizmy budowania zespołu oraz poprawić zdolności interpersonalne. Bez tych podstaw, które należy nieustannie dopracowywać, nie poradzi sobie żaden przywódca, w żadnym z omawianych powyżej systemów.
Dopiero połączenie charyzmy, wypracowanej i zdobytej wiedzy oraz doświadczenia sprawiają, że przywódca może porwać za sobą zespół. A Ty, kim jesteś lub chciałbyś się stać – klasycznym menadżerem, liderem czy może triberem?