Style reakcji w sytuacjach konfliktowych: rywalizacja
Rywalizacja to styl reakcji w konflikcie, który polega na zaspokojeniu własnych potrzeb kosztem innych. Jest to postawa egoistyczna i agresywna.
Zazwyczaj ten styl reakcji preferują osoby dominujące, agresywne o dużej sile perswazji. Takie zachowania są również przejawem obrony samooceny. Dla osoby rywalizującej konflikt oznacza walkę, którą trzeba wygrać, co równoznaczne jest z sukcesem, natomiast przegrana jest porażką i przejawem słabości. Rywalizacja jest stylem, który preferują osoby wierzące
w swoją moc i słuszność swojego stanowiska, co nie oznacza, że rzeczywiście są silne i mają rację. Osoby preferujące rywalizację wyznają zasadę, że cel uświęca środki. Osoby nastawione na rywalizację w konflikcie posuwają się do różnych działań nawet tych nieetycznych np.: manipulacja, wywieranie presji itp. W tym modelu reakcji wygrana jednej strony konfliktu równoznaczna jest z przegraną drugiej strony. Człowiek, który decyduje się na rywalizację jest w stanie poświęcić dobre relacje z ludźmi, aby osiągnąć upragniony cel. Należy dodać, że nie w każdej sytuacji waga tego celu jest tak istotna, aby poświęcić dobre stosunki z innymi.
Człowiek, który rywalizuje posiada tendencję do przeceniania liczby osób o podobnym jak on nastawieniu w konflikcie. Agresor koncentrując się przede wszystkim na reakcjach rywalizacyjnych innych ludzi, które zazwyczaj są odpowiedzią na jego działania rywalizacyjne, dochodzi do wniosku, że świat jest pełen osób działających w taki właśnie sposób. Człowiek działający zgodnie z tym stylem nie zdaje sobie sprawy, że zwykle to jego postępowanie zmusza do rywalizacji, a nie jest ona wynikiem sposobu działania innych ludzi.
Warto stosować rywalizację, kiedy:
- Pobudza do kreatywnych działań.
- Mamy do czynienia ze zdrową rywalizacją.
- Jesteśmy głęboko przekonani o słuszności swojego stanowiska.
- Trzeba szybko podejmować decyzje.
- Bronimy się przed manipulacją i agresją innych.
Wady rywalizacji:
- Eskalacja konfliktu, kiedy wszystkie strony w konflikcie stosują tą strategię.
- Wysokie koszty emocjonalne.
- Niszczenie relacji międzyludzkich bądź ich osłabianie.
- Osamotnienie.
- Może doprowadzić do sytuacji patowej, kiedy bojowe nastawienie dwóch stron doprowadzi do układu: przegrany – przegrany, zgodnie z myśleniem: „Jeśli ja nie wygram to nikt też nie odniesie sukcesu.”.
