Badamy, piszemy, publikujemy, udostępniamy

Dla wielu pracowników nie ma nic gorszego niż nudne szkolenie, szczególnie jeśli bywa nieefektywne. To jeden z powodów, dla którego pracodawcy sięgają po edutaiment (z ang. education + entertainment), czyli naukę poprzez zabawę.

Wywiad z Michałem Wasilewskim – członkiem zarządu Konsorcjum szkoleniowo-doradczego Gamma, zajmującej I miejsce w rankingu firm szkoleniowych Gazety Finansowej. HRNews.pl: Konsorcjum szkoleniowe Gamma zajęło pierwsze miejsce w rankingu firm szkoleniowych Gazety Finansowej. Co to oznacza dla firmy? Michał Wasilewski: Jest to jasny sygnał dla naszego zespołu, ale również dla nas – zarządzających, że podążamy właściwą drogą, że obraliśmy właściwą strategię rozwoju firmy. HRNews.pl: Właściwa strategia, czyli jaka? MW: Stawiamy na stale poszerzane portfolio rozwiązań rozwojowych. Zarówno pod kątem merytoryki jak również samych formatów…

Praca przez 6 dni w miesiącu i 8400 zł na rękę. Do tego brak szefa, częste podróże, darmowe posiłki, występowanie w roli mentora i lidera, którego prawie zawsze się idealizuje, podziwia, docenia. I to poczucie, że można zmienić rzeczywistość, udzielić konkretnemu człowiekowi pomocy i potem obserwować zachodzące w nim zmiany, czerpać z tego radość, poczucie sensu. Jest też jednak druga strona medalu: setki godzin poświęcane na analizę potrzeb szkoleniowych, przygotowanie materiałów merytorycznych i dydaktycznych, a wcześniej zdobycie odpowiednich umiejętności i doświadczenia.

Jeżeli klient nie chce kupić produktu, to na siłę go do tego nie przekonamy. Cała sztuka polega na tym, żeby w osobach niezdecydowanych wzbudzić zainteresowanie i potrzebę posiadania danej rzeczy – rozmowa z Dawidem Didiukiem, trenerem, współwłaścicielem firmy szkoleniowo – doradczej Gamma.

W kontaktach biznesowych wielkim faux paus jest obecnie nieposiadanie wizytówki. Świadczy to nie tylko o braku profesjonalizmu, ale także wprawia często swojego rozmówcę, potencjalnego klienta w duże zakłopotanie. Lepiej jest wręczyć swoje kompletne dane, skondensowane w formie prostokątnego kartonika, niż dyktować numer telefonu, bądź adres e-mailowy, zmuszając tym samym odbiorcę do znalezienia czystego papieru, długopisu lub telefonu…

ostatnich latach szkolenia dla pracowników cieszyły się dużą popularnością, co łączy się bezpośrednio z dofinansowaniami płynącymi z Unii Europejskiej, które zachęciły wielu przedsiębiorców do korzystania z usług szkoleniowych. Teraz gdy środki z perspektywy finansowej na lata 2007 – 2013 kończą się, warto zastanowić się jak wpłynie to na sytuację na rynku szkoleń.

W przypadku jakościowego badania 360 stopni zamiast ankiet prowadzone są rozmowy. Współpracownicy czy przełożeni odpowiadają na zadawane przez konsultanta pytania i są dopytywani o to, co dokładnie mieli na myśli, formułując taką czy inną opinię. Pomaga to wyjaśnić intencje, ustalić fakty i uniknąć krzywdzących niejasności.

„Ta firma będzie się mieć dobrze za sto, a nawet pięćset lat”. To słowa Jay Parkinsona – prezesa firmy Anakonda wypowiedziane na trzy lata przed bankructwem tej firmy. Historia ta brzmi nieco anegdotycznie, lecz nie o anegdotę tutaj chodzi, a o przykład niebezpiecznej wiary w to, że obecne sukcesy firmy, stanowią wystarczającą polisę na jej bezpieczną przyszłość.

Rynek szkoleniowy przeżywa moment szczególny, transformujący. Charakteryzuje go duża liczba firm szkoleniowych i rozdrobnienie biznesu. Według PARP na rynku obecnych jest 11 700 podmiotów szkoleniowych…

Bardzo ważne jest, żeby przełożony sam przestrzegał ustalonych zasad, a zespół oceniał sprawiedliwie, czyli według ustalonych kryteriów. Nie może być tak, że to, co jednemu ujdzie na sucho, innemu zostanie wypomniane. Nad burzą, która w związku z tym wybuchnie, będzie mu bardzo trudno zapanować.

Szkolenia prowadzone w oparciu o sławne „Gwiezdne wojny” stanowią znakomite odświeżenie znanych już tematów, zapewniają nowe, inne spojrzenie na kwestie pracy, zarządzania i rozwoju, są przypomnieniem posiadanej wiedzy i umiejętności oraz stanowią oryginalną alternatywę dla „tradycyjnych” szkoleń.

Zwykło się przyjmować, że w ramach projektów szkoleniowych rozwój odbywa się na sali szkoleniowej. W rzeczywistości rozwój może rozpocząć się jeszcze przed szkoleniem (prework) i trwać nawet całe miesiące po jego zakończeniu (follow up).

Badania psychologiczne porządkują pracę w firmach. Pozwalają określić typy osobowości pracowników. Wiedza, jak postrzegają oni i opisują rzeczywistość oraz jakie mogą pełnić funkcje w grupie, ułatwia budowanie skutecznych zespołów Stary, znany podział mówi, że albo jesteśmy wzrokowcami, czyli uczymy się i zapamiętujemy przez patrzenie, albo słuchowcami, którzy głośno myślą. Bywamy też kinestetykami (czuciowcami), którzy najlepiej zapamiętują to, co sami wykonali, w co byli zaangażowani.

Szkolenie tego typu trwa bardzo krótko, zajmuje od 2 do 4 godzin i jest skoncentrowanym połączeniem wystąpienia motywacyjnego oraz trenignu umiejętności. Krótkie formy szkoleniowe szeroko stosowane na świecie w Polsce są ciągle nowością i niewiele firm szkoleniowych wprowadziło je do swojej oferty. Jedną z firm, która w swoim portfolio ma takie szkolenie, jest firma Gamma.

Przez wiele lat na rynku team buildingowym nie pojawiały się żadne nowości. Było jedynie kilka formatów integracyjnych – imprezy kostiumowe i szkolenia z komunikacji, budowania zespołu, które miały pełnić funkcję integracyjną. Nie było impulsu ze strony rynku do tworzenia nowych formatów, ponieważ te sprawdzone realizowały założone cele i spełniały oczekiwania klientów.

Polskie firmy rzadko angażują swoich pracowników w analizę problemów i proces podejmowania decyzji. A wśród menedżerów dominują postawy autorytarne, wodzowskie i biurokratyczne. Według badaczy kultury zarządzania w polskim biznesie nadal dominuje tzw. styl folwarczy.

Rynek szkoleniowy w Polsce ma już ponad ćwierć wieku. Warto więc podsumować ten okres i przyjrzeć się poszczególnym etapom bliżej. Pozwoliliśmy sobie podzielić go na trzy części – 1989-2007r. , 2007-2013r. i 2012r. aż do chwili obecnej.

zeczywistość wirtualna to świat i otaczające uczestnika szkolenia środowisko, wykreowane komputerowo. Technologia, polega na używaniu specjalnych gogli i słuchawek, dzięki którym do uczestnika nie docierają żadne zewnętrzne bodźce. Znajduje się on całkowicie z stanie zanurzenia (immersji) w wykreowanej, na potrzeby szkolenia wirtualnej rzeczywistości.

Jak świat HR reaguje na zmieniające się otoczenie? Co to jest krótka forma szkoleniowa? Jakie są trend minimalizowania form w świecie team buildingu?

irmy organizujące dla swoich pracowników eventy integracyjne i duże spotkania szkoleniowe kierują się zwykle dwiema potrzebami – bezpieczeństwa i innowacji. Bezpieczeństwa – ponieważ odbiorcami wydarzenia są duże grupy pracowników, tak więc ich niezadowolenie może się przez dłuższy czas odbijać szerokich echem w firmie. Innowacji – ponieważ pracownicy oczekują, że aktywności z poprzednich lat nie będą się powtarzać. Z roku na rok poprzeczka dla tego typu wydarzeń – a w związku z tym i dla hoteli – jest zawieszana coraz wyżej.

Krótkie formy szkoleniowe – trend dotarł do Polski
Polski rynek szkoleniowy nieustannie ewoluuje. W latach 90. XX wieku szkolenia były dobrem ekskluzywnym – kosztowały nawet 2-3 krotnie więcej niż dziś, potem nastąpiła era szkoleń unijnych, które w praktyce były za darmo – szkoleni byli wszyscy i ze wszystkiego.

Architektura wydarzeń edutainmentowych wielowymiarowo odpowiada na dylematy organizatorów integracji i eventów. Bardzo często bowiem uczestnicy takich wydarzeń zmęczeni są tradycyjnymi formułami gier i symulacji, nie są przekonani co do tego, że działania rozwojowe są formą nagrody, czy też utożsamiają spotkania integracyjne z dosyć przewidywalnym, powielanym co roku scenariuszem. Włączenie rozrywki do procesu rozwojowego pozwala przyciągnąć uwagę uczestnika i pobudza jego zaangazowanie.

Design thinking (myślenie projektowe) coraz bardziej zyskuje na popularności. O ile w świecie show biznesu niewiele wystarczy, aby dużo się o czymś lub kimś mówiło i pisało, to o tyle w biznesie popularność rośnie wprost proporcjonalnie do rezultatów (które zwykle zarządy liczą w złotówkach i innych walutach).

Szkolenie tego typu trwa bardzo krótko, zajmuje od 2 do 4 godzin i jest skoncentrowanym połączeniem wystąpienia motywacyjnego oraz trenignu umiejętności. Krótkie formy szkoleniowe szeroko stosowane na świecie w Polsce są ciągle nowością i niewiele firm szkoleniowych wprowadziło je do swojej oferty. Jedną z firm, która w swoim portfolio ma takie skzolenie, jest firma Gamma.

Realizacja w nurcie Edutainment dostarcza przede wszystkim pozytywnych emocji i wysokiego poziomu energii, które sprzyjają zaangażowaniu uczestników w proces rozwojowy. Techniki i narzędzia edutainment oparte na zabawie/rozrywce dostosowanej do potrzeb grupy odbiorców, polegają m.in. na budowaniu pozytywnych skojarzeń emocjonalnych, które szybciej uruchamiają procesy poznawcze, ułatwiające przyswajanie nowej wiedzy i tworzenie nowych połączeń neuronalnych.

Firmy organizujące dla swoich pracowników eventy integracyjne, duże spotkania szkoleniowe kierują się zwykle dwoma potrzebami – bezpieczeństwa i innowacji. Bezpieczeństwa – ponieważ odbiorcami wydarzenia są duże grupy pracowników – ich niezadowolenie może się przez dłuższy czas odbijać szerokich echem w firmie.

Jeszcze dekadę temu większość oferowanych działań rozwojowych dla działów sprzedaży bazowała na szeroko rozumianych technikach sprzedażowych. Tryumfy święciły szkolenia z zakresu reguł wywierania wpływu, zarządzania relacjami czy zastosowania narzędzi perswazyjnych. Gdyby poziom sprzedaży, wyników finansowych zależał wyłącznie od biegłości w posługiwaniu się wyżej wymienionymi technikami, wielu handlowców miałoby ponad 100 proc. zrealizowanych celów…

Już co trzeci pracodawca w Polsce deklaruje problem ze znalezieniem pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje. Od lat coraz donośniej brzmią też głosy zwracające uwagę na fakt, że metody dominujące w dostępnych ofertach kształcenia nie są zbieżne z potrzebami zgłaszanymi przez pracodawców. Kiedy przyjrzymy się rynkowi, zauważymy rysujące się nowe trendy zarówno w kierunkach, jak i samej ofercie kształcenia, mogące stanowić odpowiedź na te bolączki…

Odpowiedzialność sie opłaca, czyli CSR w MŚP. Prezentacja dobrych praktyk powstałych w ramach projektu PARP „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)”.

W październiku 2013 r. rozpoczął się projekt zlecony przez Ministerstwo Sprawiedliwości, którego celem jest zmiana negatywnego wizerunku, jaki mają podopieczni zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. Prowadzone przez firmę Gamma szkolenia z zakresu etyki biznesowej, asertywności i savoir-vivre odbędą się w 32 placówkach na terenie całego kraju. W 64 szkoleniach-warsztatach weźmie udział ponad 700 osób.

Celebryci, niezależnie od ich rangi, mogą mieć różne role. Mogą po prostu uświetnić wydarzenie swoją obecnością, ale mogą także brać w nim aktywny udział. Mogą prowadzić galę, mogą wręczać nagrody, mogą też mieć swój występ. Ja jestem zdecydowanym zwolennikiem udziału, który ma jakąś wartość merytoryczną. Niech celebryta wykorzystuje swój talent – śpiewa, opowiada, dzieli się doświadczeniami. Świetnie sprawdzają się wystąpienia motywacyjne.

Zawód sprzedawcy zawsze stawiał liczne wyzwania, z którymi nie wszyscy sobie radzą. Wiele osób ma za sobą zawodowy epizod w tego typu pracy – i nie wszyscy wspominają go dobrze. Dobre wyniki osiągają jedynie nieliczni sprzedawcy, odpowiednio zdeterminowani bądź obdarzeni naturalnym talentem. Trwająca od kilkunastu lat rewolucja internetowa czyni pracę sprzedawców jeszcze bardziej wymagającą…

Jak przygotować studentów do poszukiwania pracy i odnalezienia się w zawodowej rzeczywistości? Pomocne mogłyby się okazać szkolenia. Np. z radzenia sobie ze stresem. Oczywiście studia również potrafią być stresujące, jednak intensywność oraz częstotliwość stresu jest zupełnie inna. Jeśli ktoś ma pecha w postaci stresującego szefa albo po prostu trafił do stresogennej branży, będzie narażony na napięcie nerwowe przez 5 dni w tygodniu przez cały rok.

Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) to wskaźnik psychologiczny, służący do określenia typu osobowości, który swoje źródło ma w filozofii Junga. Czy może być przydatny w zarządzaniu ludźmi? Dawid Didiuk, dyrektor sprzedaży w firmie Gamma : Ta wiedza może podnieść efektywność pracownika. Informacje o sobie są zawsze przydatne, bo będziemy lepiej pracować, kiedy uzmysłowimy sobie, jakie są nasze mocne i słabe strony, nasze preferencje, nasz styl pracy i nasze reakcje na pewne komunikaty.

Według koncepcji Martina Seligmana wytłumaczenie tkwi w tzw. stylu wyjaśniania. Jest to sposób, w jaki wyjaśniamy sobie, dlaczego coś się w naszym życiu wydarza – zarówno sukcesy, jak i porażki. Ten właśnie sposób sprawia, że albo utrwalamy w sobie poczucie bezradności czy przyznajemy się do porażki, albo mobilizujemy się do większej lub kolejnej aktywności.

Coraz częściej pracodawcy rezygnują z kar na rzecz nagród, bo są one lepszym narzędziem motywującym pracowników. A menedżerowie są przez swoich przełożonych szczególnie cenieni, jeśli potrafią nagradzać bez premii i nagród finansowych. Pytanie, jak to zrobić?

Tak jak politycy marzą o tym, aby zostać ministrem czy premierem, tak pracownicy marzą o posadzie prezesa czy dyrektora. Tyle tylko, że firmy doskonale zdają sobie sprawę, że funkcjonują wyłącznie jako kolektyw – mówi Michał Wasilewski, dyrektor ds. rozwoju w firmie Gamma. Już niedługo odbędą się wybory do europarlamentu. Co o polskich politykach może powiedzieć szkoleniowiec i coach?

Mogę o sobie myśleć bardzo dobrze – że jestem przystojny, lubiany przez ludzi, inteligentny, pracowity. A jednak po kolejnej odmowie od klienta poddam się, podczas gdy kolega z działu spróbuje jeszcze raz. Według koncepcji Martina Seligmana wytłumaczenie tkwi w tzw. stylu wyjaśniania. Jest to sposób, w jaki wyjaśniamy sobie, dlaczego coś się w naszym życiu wydarza – zarówno sukcesy, jak i porażki. Ten właśnie sposób sprawia, że albo utrwalamy w sobie poczucie bezradności czy przyznajemy się do porażki, albo mobilizujemy się do większej lub kolejnej aktywności.

Zastosowanie odpowiedniego systemu oceny okresowej, przy użyciu określonych, precyzyjnych kryteriów, pozwala spojrzeć na pracownika z szerszej perspektywy. Praktyka pracy w wielu miejscach jest przecież taka, że szefowie właściwie swoich pracowników nie dostrzegają, o ile ‘nie sprawiają oni kłopotów’. I taki szef, zapytany o jakiegoś pracownika, zapewne przypomni sobie tylko rzeczy typu ‘No tak, z klientem X to Kowalski zawalił, musiałem sprawy naprawiać, z klientem Y też się nie popisał…”.

Model transakcyjny jest narzędziowy. W wielkim skrócie: pracownicy są jak narzędzia. Jeśli chcesz od nich uzyskać coś dodatkowego, jakiś ekstra wysiłek, musisz im dać coś dodatkowego – czyli zapłacić, dać podwyżkę, premię, lepszy samochód służbowy.

W naszym kraju toczy się debata poświęcona kwestii odpowiedniego przygotowania absolwentów uczelni wyższych do wejścia na rynek pracy. Duża część ekspertów, podpierając się opiniami pracodawców, wskazuje na fakt, że mury uniwersytetów czy politechnik opuszczają osoby z dużą ilością wiedzy wyłącznie teoretycznej. Wiedza ta jest jednak najczęściej wysoce niepraktyczna, a z punktu widzenia przedsiębiorców – bezużyteczna.

Hotele często wzbogacają swoją ofertę o możliwość przeprowadzenia szkoleń, wyjazdów integracyjnych czy innego rodzaju eventów. Bardzo często klienci, szukając odpowiednich miejsc, już na wstępie pytają o kontakty z firmami zajmującymi się różnego rodzaju szkoleniami. Większą szansę na pozyskanie klientów ma ten hotel, który zaoferuje coś oryginalnego, dlatego warto zwrócić uwagę na propozycje przygotowane przez firmę Gamma w ramach oferty Gamma Discover.

Rolą trenera jest znaleźć „unikatową ścieżkę dostępu” do każdego z uczestników. To naturalne, że grupa składa się z osób o różnym poziomie entuzjazmu do szkolenia czy nastawieniu do trenera. Nie faworyzuj osób, które wydają ci się „sprzymierzeńcami”. Nawet jeśli jest to trudne, zachęcaj do interakcji osoby, które wydają ci się wycofane bądź wręcz negatywnie nastawione.

Dzięki powszechnemu dostępowi do Internetu i łatwemu przeglądaniu stron, potencjalny klient może sprawdzać i porównywać ceny oraz oferty z szerokiej gamy witryn. W związku z narastającym kryzysem gospodarczym, decyzje kupujących są w dużej mierze przemyślane i podejmowane na podstawie wcześniejszego kontaktu z danym produktem. Coraz częściej natomiast wykluczany staje się pierwiastek spontaniczności.

Gamma Discover powstała jako odpowiedź na oczekiwania działów Human Resources poszukujących nowych, efektywnych i ciekawych sposobów na zmotywowanie, zintegrowanie czy przeszkolenie pracowników. Wiele firm, zwłaszcza dużych korporacji, poszukuje bowiem zajęć wychodzących poza szkoleniową przeciętność. Typowe szkolenia, podczas których przez kilka godzin trener o czymś opowiada, a potem uczestnicy odgrywają „scenki”, nie zawsze odnoszą pozytywny skutek.

Pod koniec zeszłego roku zakończył się dwuletni cykl szkoleń, w których wzięło udział ponad 200 pracowników Urzędu Miasta Ostrołęka. Ostrołęccy urzędnicy w ramach 261 dni szkoleniowych podnosili swe kompetencje między innymi w dziedzinach takich jak zarządzanie zespołem i organizacja pracy, informatyka oraz prawo i finanse. Projekt, współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, został zrealizowany prze firmę Gamma.

6 najważniejszych W naszym kraju toczy się debata poświęcona kwestii odpowiedniego przygotowania absolwentów uczelni wyższych do wejścia na rynek pracy. Duża część ekspertów wskazuje na fakt, że mury uniwersytetów czy politechnik opuszczają osoby z dużą ilością wiedzy wyłącznie teoretycznej. Wiedza ta jest jednak z punktu widzenia przedsiębiorców bezużyteczna. Oto umiejętności, które powinni mieć absolwenci rozpoczynający karierę zawodową…

W szkoleniach, które rozpoczęły się w lutym 2012 r., wzięło udział 220 urzędników wszystkich wydziałów, referatów i biur w Urzędzie Miasta Ostrołęka – zarówno kadra kierownicza, jak i pracownicy merytoryczni i pomocniczy. Celem różnorodnych szkoleń, prowadzonych przez trenerów firmy Gamma, była poprawa jakości usług Urzędu oraz poprawa jakości pracy urzędników, co jest możliwe poprzez zdobycie bądź wzmocnienie odpowiednich kompetencji.

Dzięki unijnym funduszom w polskim rolnictwie dokonał się ogromny skok jakościowy. Bruksela nie tylko finansuje dopłaty do upraw, ale i wykłada fundusze na liczne inwestycje w infrastrukturę. Pozytywne skutki unijnego zastrzyku pieniędzy odczuwają wszyscy mieszkańcy wsi i osoby zawodowo związane z rolnictwem, niezależnie od skali i charakteru prowadzonej działalności. Widać jednak wyraźnie, że potrzebne są kolejne działania wspierające rozwój sektora rolniczego.

Urzędnicy ratusza są super przeszkoleni – 200 pracowników Urzędu Miasta przez dwa lata intensywnie uczyło się, jak „poprawić jakość usług” Urzędu Miasta. Koszt – prawie 1,3 mln zł. Wynik – według trenerów: bezcenny.

Koniunktura gospodarcza sprawia, że wiele firm boryka się z trudnościami, nie jest im więc łatwo zdecydować się np. na podwyżki. W tej sytuacji firma, która lepiej zarządza pracownikami, lepiej ich motywuje, wykorzystuje ich talenty i daje im poczucie satysfakcji zawodowej, w lepszej kondycji przetrwa gorszy okres i uzyska przewagę nad konkurencją.

„Nie rezygnuj nigdy z celu tylko dlatego, że osiągnięcie go wymaga czasu. Czas i tak upłynie” – to stwierdzenie jest często używane przez coachów i mówców motywacyjnych. Warto zdać sobie sprawę, że decyzja, którą podejmujemy dzisiaj, w przyszłości wpłynie na nasze życie. Małe kroki stawiane każdego dnia na drodze do samorozwoju po latach zmieniają się w kilometrowe autostrady. Tylko od nas zależy, jak wykorzystamy dany nam czas.

Rezultaty szkoleń prowadzonych dla Urzędu Miasta Ostrołęka oceniono dzięki testom, które przeszli uczestnicy szkoleń, poprzez analizę ich kompetencji przed szkoleniem i po szkoleniu oraz dzięki ankietom ewaluacyjnym. Jak się okazało, rezultaty znacznie przekroczyły założone cele. Nastąpił istotny wzrost kompetencji urzędników we wszystkich obszarach objętych treningami – zapewniają prowadzący szkolenia. – Efekty pracy trenerów Gamma odczują wszyscy mieszkańcy miasta…

Odpowiednie zarządzanie pracownikami, motywowanie ich i kierowanie rozwojem ich kariery to poważna bariera w rozwoju wielu przedsiębiorstw. Ich kadra zarządzająca posiada wprawdzie kompetencje z zakresu sprzedaży, negocjacji czy technologii, ale nie miała okazji zdobyć wiedzy z zakresu tzw. kompetencji miękkich. – podkreśla Michał Wasilewski, prezes zarządu firmy Gamma. – Również firmy z branży rolniczej stają przed takim problemem, czego dowodem jest zainteresowanie szkoleniami, które prowadzimy.

Wśród rezultatów szkoleń przeprowadzonych przez Gamma należy wymienić wdrożenie w Urzędzie Miasta Ostrołęki systemu badania i rozwoju kompetencji pracowników. Powstała również „Ankieta badania satysfakcji klienta”, która stała się narzędziem wdrożonego systemu monitorowania poziomu satysfakcji klienta w Urzędzie Miasta. Uzyskane dzięki ankiecie wyniki wskazują wzrost satysfakcji klientów Urzędu miasta o ponad 10 proc.

W procesie wyznaczania i kaskadowania celów należy uwzględnić również czynniki wewnętrzne i zewnętrzne organizacji, które mogą mieć wpływ na proces tworzenia celów. W tym kontekście należy zastanowić się, czy w pełni uwzględniono wszystkie źródła celów np.: budżet zadaniowy i priorytety w danym roku budżetowym, procedury i zarządzenia wewnętrzne, zobowiązania wobec innych instytucji, zakres obowiązków na danym stanowisku pracy, indywidualne programy rozwoju zawodowego pracowników.