Pod wpływem tych czynników wykształcają się różnego rodzaju „filtry percepcyjne”, które działają podobnie jak filtry np. do wody, czy powietrza – to znaczy przepuszczają tylko to, co chcemy, co jest zgodne z naszym pojmowaniem świata, a zatrzymują wszystko to, czego przyjąć nie chcemy.
Wbrew pozorom takie „filtrowanie” jest potrzebne, ponieważ pozwala nam w miarę sprawnie funkcjonować w świecie pełnym różnorodnych bodźców i bombardujących nas informacji. Np. oglądając nowo wyprodukowany model samochodu, różne osoby mogą zwracać uwagę na różne jego aspekty: nowoczesność linii, wielkość silnika, przyspieszenie, udogodnienia typu klimatyzacja czy komputer pokładowy, wielkość bagażnika, kolor. Filtry są tu bardzo pomocne. Jednakże pod wpływem presji może się okazać, że nasza interpretacja rzeczywistości staje się wypaczona: wyolbrzymiamy lub minimalizujemy znaczenie pewnych faktów, przyjmujemy niewłaściwy punkt widzenia lub nieprawdziwe założenia dotyczące różnych sytuacji. Również taki zmieniony, wypaczony sposób postrzegania świata, myślenia o nim, determinuje nasze reakcje.
Zapoznaj się z naszymi szkoleniami dotyczącymi stresu i sposobu jego unikania. Zobacz nasz dział: szkolenia otwarte. Jeśli interesują Cię szkolenia dla urzędów zapraszamy na stronę: szkolenia dla administracji publicznej.
SZKLANKA DO POLOWY PUSTA
Znane stwierdzenie, że dla optymistów szklanka jest do połowy pełna, a dla pesymistów do polowy pusta jest dobrym przykładem tego typu funkcjonowania. Ci, którzy widzą szklankę do połowy pełną, potrafią dojrzeć korzyści z takiego stanu rzeczy i generować rozwiązania dotyczące dalszego napełniania jej. Osoby, dla których szklanka jest do połowy pusta, koncentrują się na problemach związanych z tą sytuacja, a zatem doświadczają przykrych emocji pod jej wpływem. A zatem zamiast skrajnej naiwności i braku realistycznej oceny oraz wynajdywania czarnych stron poszczególnych sytuacji, warto skupić się na bardziej zrównoważonym postrzeganiu korzyści i wad. Jeśli należysz do osób, u których pierwsza reakcja jest negatywna, zacznij szukać też pozytywnych stron lub rozwiązań zmieniających aktualna sytuację.
NIEODPOWIEDNIE PROPORCJE
Proporcje w postrzeganiu świata zostają zachwiane, gdy:
a) wyolbrzymiamy problemy, uważamy je za większe i bardziej skomplikowane niż są
w rzeczywistości,
b) nie doceniamy niebezpieczeństwa, pomniejszamy znaczenie istotnych zdarzeń,
c) postrzegamy świat jako biało-czarny bez odcieni szarości – tego typu postrzeganie świata jest źródłem generalizacji.
NADMIERNE POCZUCIE WINY
Z nadmiernym poczuciem winy mamy do czynienia, gdy obwiniamy się za wszystko, co się nie udało, nawet jeśli nie jesteśmy odpowiedzialni za stan aktualny. Na przeciwnym biegunie znajdują się osoby unikające przyjęcia jakiejkolwiek odpowiedzialności.
ZAKŁADANIE NAJGORSZEGO
Wyciągnie pochopnych wniosków dotyczących sytuacji lub osób wyłącznie pod wpływem emocji, bez racjonalnych przesłanek.
„ZIMNY WYCHÓW”
Ten sposób myślenia to stawianie wobec siebie nierealistycznych wymagań i oczekiwań. Stres jest wynikiem ciągłej złości i frustracji spowodowanej brakiem spełniania zbyt wygórowanych standardów. Zbyt silne ograniczenia dotyczące tego, co powinno nastąpić, tego, jak musimy się zachować są źródłem presji, a w efekcie silnego stresu.
JAK ZMIENIĆ STRESOGENNY SPOSÓB MYŚLENIA?
Pamiętaj, że reakcji stresowej nie wywołują czynniki obiektywne, fakty czy rzeczywistość, ale nasze na ich temat przekonania.
Zmierz się ze swoimi myślami.
Ponownie oceń swoje przekonania na temat własnego zachowania.
Ponownie oceń swoje przekonania na temat zachowania innych ludzi.
Przeanalizuj w myślach stresujące zadanie i dobrze się do niego przygotuj.