Kultura organizacyjna – co to takiego?
Kultura organizacyjna to pojęcie bardzo często wymieniane przez wszystkie osoby zajmujące się zarządzaniem, HR-em oraz pracowników dużych korporacji. Mało osób jest jednak w pełni świadomym czym jest kultura organizacyjna, jak powinniśmy ją definiować. Co to jest kultura organizacyjna?
Kultura organizacyjna to nic innego niż normy i uwarunkowania społeczne oraz system wartości panujący w danej organizacji, tworzący jej klimat. Na kulturę organizacyjną składa się szereg czynników takich jak sposób zarządzania przedsiębiorstwem, podzielane wartości, symbole i znaczenia właściwe jedynie dla członków tej grupy oraz wymogi zachowań. Zasady te bardzo często są podświadome, niespisane, ale mimo to przestrzegane przez członków grupy i wpajane osobom, które do organizacji dołączają. Zatem jako cechy kultury organizacyjnej można wymienić jej umowny, niepisany charakter, przywiązanie do niej członków grupy oraz to że opiera się ona na wspólnocie poglądów, wartości, oczekiwać i przekonać członków grupy.
Z racji, że kultura organizacyjna jest niepisana i przestrzegana podświadomie pełni rolę wypełniacza luk pomiędzy pisanymi normami i regulaminami obowiązującymi w firmie. Kolejną ważną rolę kultury organizacji jest jej funkcja integracyjna, spajająca członków grupy. Z tego powodu oraz biorąc pod uwagę podświadomość jej stosowania zmiana kultury organizacyjnej nie jest prostym zadaniem.
Czasami jednak taka zmiana może okazać się konieczna i pożądana z perspektywy pracodawcy. Dzieje się tak szczególnie w sytuacji, w której kultura organizacji została spaczona i jej szkodliwa dla pracowników i przeszkadza w efektywnym funkcjonowania przedsiębiorstwa i utrzymania nim zdrowej atmosfery pracy. Druga przyczyna wystąpienia potrzeby zmiany to okres restrukturyzacji czy też głębokich przemian przedsiębiorstwa, związanych z profilem jej funkcjonowania czy też zmianą właściciela czy też członków zarządu przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji kluczowa może okazać się hasło kultura organizacyjna. I chociaż z pozoru hasło szkolenia z zakresu czegoś, co jak opisaliśmy wcześniej jest podświadome, wydaje się być pomysłem nienaturalnym to w przypadku chęci zmiany i potrzeby wdrożenia nowej kultury organizacyjnej w przedsiębiorstwie może okazać się konieczne. I nie chodzi tu o szkolenie każdego z pracowników i mówienie im jak od dziś ma wyglądać kultura wewnątrz organizacji i niemal nakazać im jej przestrzegania i utożsamiania się z nią.
Chodzi bardziej o przeprowadzenie szkoleń kadry zarządzającej oraz osób posiadających naturalny autorytet w firmie, takich jak na przykład niezależni doradcy czy też członkowie związków zawodowych. Dzięki temu powoli, ale skutecznie i podprogowo przekażą oni swoim współpracownikom i podwładnym nowe wartości, z którymi Ci będą mogli zacząć się utożsamiać.
Tak jak podkreśliliśmy na początku tekstu, jedną z zależności wpływających na kulturę organizacyjną jest panujący w przedsiębiorstwie model zarządzania, dlatego przemian kultury organizacyjnej najłatwiej dokonać i niewymuszony sposób dokonując zmian w zakresie sposobu komunikacji z pracownikami oraz panujących zasad zarządzania nimi, ich czasem pracy oraz podziałem kompetencji i obowiązków.
W ten sposób nie pozbawimy organizacji kultury, co mogłoby okazać się szkodliwe dla jej funkcjonowania i komfortu pracy pracowników, ale dokonamy w tym zakresie przemian. Warto jednak pamiętać, że na sukces takiej misji składa się kilka czynników. Po pierwsze chodzi o skuteczność z jaką kadra zarządzająca dostosuje się do nowych zasad i będzie stosował wobec pracowników, którzy po pewnym czasie przyjmą je i zaczną traktować jako normę w zakresie funkcjonowania danej organizacji. Po drugie – czas. Pamiętajmy, że taka operacja to proce, który wymaga czasu. Nie da się zmienić i wdrożyć nowej kultury organizacyjnej w ciągu jednego popołudnia i ustalić, że od jutra w firmie obowiązywać będą nowe zasady funkcjonowania i uwarunkowania. I o ile można to zrobić zmieniając regulamin firmy czy też zarządzenia w niej panujące, to kulturę organizacyjną trzeba zmienić delikatnie i z wyczuciem.